Tradicinių ir naujųjų Mišių palyginimas
Tradicinės Mišios lotynų k.
Čia pateikiamas tekstas iš: Missale Romanum ex decreto SS. Concilii Tridentini restitutum, Summorum Pontificum cura recognitum. Editio iuxta typicam, Ratisbonae, F. Pustet, 1962). Pateikiamas visas Ordo Missae tekstas su rubrikomis (išskyrus natas ir jų komentarus bei dėl celebranto patogumo pasikartojančias Kanono maldas). Atitinkamose vietose skliaustuose įterptas II gavėnios sekmadienio kintamosios dalys (skaitiniai sutrumpinti, pratęstos maldų pabaigos) bei gavėnios prefacija. Pasirinkti tekstai iš gavėnios Mišių, nes jie yra vieni seniausių Romos Mišiole (tačiau tai nesutrukdė reformatoriams jų pakeisti). Taip pat įterptos Komunijos tikintiesiems dalinimo apeigos iš Mišiolo pradžioje esančio skyriaus Ritus servandus in celebratione Missae (X, 6).
ORDO MISSAE
Sacerdos paratus cum ingreditur ad altare, facta illi debita reverentia, signat se signo crucis a fronte ad pectus, et clara voce dicit, nisi peculiari rubrica aliter statuatur:
IN nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti. Amen.
Deinde, iunctis manibus ante pectus, incipit antiphonam:
Introibo ad altare Dei.
Ministri respondent:
Ad Deum, qui laetificat iuventutem meam.
Postea alternatim cum ministris dicit sequentem Ps. 42, 1–5
Iudica me, Deus, et discerne causam meam de gente non sancta: ab homine iniquo et doloso erue me.
M. Quia tu es, Deus, fortitudo mea: quare me reppulisti, et quare tristis incedo, dum affligit me inimicus?
S. Emitte lucem tuam et veritatem tuam: ipsa me deduxerunt, et adduxerunt in montem sanctum tuum et in tabernacula tua.
M. Et introibo ad altare Dei: ad Deum, qui laetificat iuventutem meam.
S. Confitebor tibi in cithara, Deus, Deus meus: quare tristis es, anima mea, et quare conturbas me?
M. Spera in Deo, quoniam adhuc confitebor illi: salutare vultus mei, et Deus meus.
S. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.
M. Sicut erat in principio, et nunc, et semper: et in saecula saeculorum. Amen.
S. repetit antiphonam:
Introibo ad altare Dei.
R. Ad Deum, qui laetificat iuventutem meam.
Signat se, dicens:
V. Adiutorium nostrum in nomine Domini.
R. Qui fecit caelum et terram.
Deinde iunctis manibus profunde inclinatus facit confessionem.
In Missis defunctorum, et in Missis de Tempore a dominica I Passionis usque ad feriam V in Cena Domini inclusive, omittitur psalmus Iudica me, Deus, cum Gloria Patri, et repetitione antiphonae, sed dicto In nomine Patris, Introibo et Adiutorium, fit confessio, ut sequitur:
Confiteor Deo omnipotenti, beatae Mariae semper Virgini, beato Michaeli Archangelo, beato Ioanni Baptistae, sanctis Apostolis Petro et Paulo, omnibus Sanctis, et vobis, fratres: quia peccavi nimis cogitatione, verbo et opere: (Percutit sibi pectus ter, dicens:) mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa. Ideo precor beatam Mariam semper Virginem, beatum Michaelem Archangelum, beatum Ioannem Baptistam, sanctos Apostolos Petrum et Paulum, omnes Sanctos, et vos, fratres, orare pro me ad Dominum, Deum nostrum.
Ministri respondent:
Misereatur tui omnipotens Deus, et, dimissis peccatis tuis, perducat te ad vitam aeternam.
Sacerdos dicit: Amen, et erigit se.
Deinde ministri repetunt confessionem: et ubi a sacerdote dicebatur vobis, fratres, et vos, fratres, a ministris dicitur tibi, pater, et te, pater.
Postea sacerdos, iunctis manibus, facit absolutionem, dicens: Misereatur vestri omnipotens Deus, et, dimissis peccatis vestris, perducat vos ad vitam aeternam. R. Amen.
Signat se signo crucis, dicens:
Indulgentiam, absolutionem et remissionem peccatorum nostrorum tribuat nobis omnipotens et misericors Dominus.
R. Amen.
Et inclinatus prosequitur:
V. Deus, tu conversus vivificabis nos.
R. Et plebs tua laetabitur in te.
V. Ostende nobis, Domine, misericordiam tuam.
R. Et salutare tuum da nobis.
V. Domine, exaudi orationem meam.
R. Et clamor meus ad te veniat.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
Et extendens ac iungens manus clara voce dicit: Oremus, et ascendens ad altare, dicit secreto:
Aufer a nobis, quaesumus, Domine, iniquitates nostras: ut ad Sancta sanctorum puris mereamur mentibus introire. Per Christum Dominum nostrum. Amen.
Deinde, manibus iunctis super altare, inclinatus dicit:
Oramus te, Domine, per merita Sanctorum tuorum, (osculatur altare in medio) quorum reliquiae hic sunt, et omnium Sanctorum: ut indulgere digneris omnia peccata mea. Amen.
In Missa sollemni, quae non sit defunctorum, celebrans antequam incipiat antiphonam ad Introitum, benedicit incensum, dicens:
Ab illo bene+dicaris, in cuius honore cremaberis. Amen.
Et, accepto thuribulo a diacono, incensat altare, nihil dicens. Postea diaconus, recepto thuribulo a celebrante, incensat illum tantum. Deinde celebrans signans se signo crucis, incipit antiphonam ad Introitum:
[Antiphona ad Introitum
Ps. 24, 6, 3 et 22
REMINISCERE miserationum tuarum, Domine, et misericordiae tuae, quae a saeculo sunt: ne unquam dominentur nobis inimici nostri: libera nos, Deus Israel, ex omnibus angustiis nostris.
Ps. ibid., 1–2
Ad te, Domine, levavi animam meam: Deus meus, in te confido, non erubescam.
V. Gloria Patri, [et Filio, et Spiritui Sancto.
R. Sicut erat in principio, et nunc, et semper: et in saecula saeculorum. Amen.
Quo finito, repetitur Reminiscere usque ad psalmum.]]
qua finita, iunctis manibus, alternatim cum ministris dicit:
Kyrie, eleison. Kyrie, eleison. Kyrie, eleison.
Christe, eleison. Christe, eleison. Christe, eleison.
Kyrie, eleison. Kyrie, eleison. Kyrie, eleison.
Postea in medio altaris extendens et iungens manus, caputque aliquantulum inclinans, dicit, si dicendum est, Gloria in excelsis Deo, et prosequitur iunctis manibus. Cum dicit Adoramus te, Gratias agimus tibi, et Iesu Christe, et Suscipe deprecationem, inclinat caput; et in fine dicens: Cum Sancto Spiritu, signat se a fronte ad pectus.
Gloria in excelsis Deo. Et in terra pax hominibus bonae voluntatis. Laudamus te. Benedicimus te. Adoramus te. Glorificamus te. Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam. Domine Deus, Rex caelestis, Deus Pater omnipotens. Domine Fili unigenite, Iesu Christe. Domine Deus, Agnus Dei, Filius Patris. Qui tollis peccata mundi, miserere nobis. Qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem nostram. Qui sedes ad dexteram Patris, miserere nobis. Quoniam tu solus Sanctus. Tu solus Dominus. Tu solus Altissimus, Iesu Christe. Cum Sancto Spiritu in gloria Dei Patris. Amen.
Deinde osculatur altare in medio, et versus ad populum dicit:
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
Postea dicit: Oremus, et orationes, unam aut plures, ut ordo Officii postulat.
[Oratio
Deus, qui conspicis omni nos virtute destitui: interius exteriusque custodi; ut ab omnibus adversitatibus muniamur in corpore, et a pravis cogitationibus mundemur in mente. Per Dominum [nostrum Iesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia saecula saeculorum.
R. Amen.]]
Sequitur Epistola, graduale, tractus, vel Alleluia cum versu, aut sequentia, prout tempus aut qualitas Missae postulat.
[Lectio Epistolae beati Pauli Apostoli ad Thessalonicenses
1 Thess. 4, 1–7
Fratres: Rogamus vos [...] Domino nostro.
[R. Deo gratias.]
Graduale Ps. 24, 17–18
Tribulationes cordis mei dilatatae sunt: de necessitatibus meis eripe me, Domine. V. Vide humilitatem meam et laborem meum: et dimitte omnia peccata mea.
Tractus Ps. 105, 1–4
Confitemini Domino, quoniam bonus: quoniam in saeculum misericordia eius. V. Quis loquetur potentias Domini: auditas faciet omnes laudes eius? V. Beati, qui custodiunt iudicium et faciunt iustitiam in omni tempore. V. Memento nostri, Domine, in beneplacito populi tui: visita nos in salutari tuo.]
His finitis, si Missa est sollemnis, diaconus librum Evangeliorum deponit super medium altaris, et, nisi sit Missa defunctorum, celebrans benedicit incensum, ut supra: deinde diaconus genuflexus ante altare, manibus iunctis, dicit:
Munda cor meum ac labia mea, omnipotens Deus, qui labia Isaiae Prophetae calculo mundasti ignito: ita me tua grata miseratione dignare mundare, ut sanctum Evangelium tuum digne valeam nuntiare. Per Christum, Dominum nostrum. Amen.
Postea accipit librum de altari, et rursus genuflexus petit benedictionem a sacerdote, dicens:
Iube, domne, benedicere.
Sacerdos respondet:
Dominus sit in corde tuo et in labiis tuis: ut digne et competenter annunties Evangelium suum: In nomine Patris, et Filii, + et Spiritus Sancti. Amen.
Et, accepta benedictione, osculatur manum celebrantis: et cum aliis ministris, incenso et luminaribus, accedens ad locum Evangelii, stans iunctis manibus, dicit: V. Dominus vobiscum. R. Et cum spiritu tuo. Et pronuntians: Sequentia sancti Evangelii secundum N., sive Initium, pollice dexterae manus signat librum in principio Evangelii, quod est lecturus, deinde seipsum in fronte, ore et pectore: et dum ministri respondent Gloria tibi, Domine, incensat ter librum, postea prosequitur Evangelium iunctis manibus.
[+ Sequentia sancti Evangelii secundum Matthaeum
[R. Gloria tibi, Domine.]
Matth. 17, 1–9
In illo tempore: Assumpsit Iesus [...] a mortuis resurgat. [R. Laus tibi, Christe.]
Credo.]
Quo finito, subdiaconus defert librum sacerdoti, qui osculatur Evangelium, dicens: Per evangelica dicta deleantur nostra delicta.
Deinde sacerdos incensatur a diacono.
Si vero sacerdos sine diacono et subdiacono celebrat, delato libro ad aliud cornu altaris, inclinatus in medio, iunctis manibus dicit:
Munda cor meum, ut supra, et Iube, Domine, benedicere. Dominus sit in corde meo et in labiis meis: ut digne et competenter annuntiem Evangelium suum. Amen.
Deinde, conversus ad librum, iunctis manibus, dicit:
V. Dominus vobiscum. R. Et cum spiritu tuo. Et pronuntians: Initium, sive Sequentia sancti Evangelii, signat librum, et se in fronte, ore et pectore, et legit Evangelium, ut dictum est. Quo finito, respondet minister: Laus tibi, Christe, et sacerdos osculatur Evangelium, dicens: Per evangelica dicta, ut supra.
In Missis defunctorum dicitur Munda cor meum, sed non petitur benedictio, non deferuntur luminaria, nec celebrans osculatur librum.
Deinde ad medium altaris extendens, elevans et iungens manus, dicit, si dicendum est, Credo in unum Deum, et prosequitur iunctis manibus. Cum dicit Deum, caput Cruci inclinat: quod similiter facit, cum dicit Iesum Christum, et simul adoratur. Ad illa autem verba Et incarnatus est, genuflectit usque dum dicatur Et homo factus est. In fine ad Et vitam venturi saeculi, signat se signo crucis a fronte ad pectus.
Credo in unum Deum. Patrem omnipotentem, factorem caeli et terrae, visibilium omnium et invisibilium. Et in unum Dominum Iesum Christum, Filium Dei unigenitum. Et ex Patre natum ante omnia saecula. Deum de Deo, lumen de lumine, Deum verum de Deo vero. Genitum, non factum, consubstantialem Patri: per quem omnia facta sunt. Qui propter nos homines et propter nostram salutem descendit de caelis. (Hic genuflectitur) Et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine: Et homo factus est. Crucifixus etiam pro nobis: sub Pontio Pilato passus, et sepultus est. Et resurrexit tertia die, secundum Scripturas. Et ascendit in caelum: sedet ad dexteram Patris. Et iterum venturus est cum gloria iudicare vivos et mortuos: cuius regni non erit finis. Et in Spiritum Sanctum, Dominum et vivificantem: qui ex Patre Filioque procedit. Qui cum Patre et Filio simul adoratur et conglorificatur: qui locutus est per Prophetas. Et unam sanctam catholicam et apostolicam Ecclesiam. Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum. Et exspecto resurrectionem mortuorum. Et vitam venturi saeculi. Amen.
Deinde osculatur altare, et versus ad populum, dicit: V. Dominus vobiscum. R. Et cum spiritu tuo. Postea dicit: Oremus, et antiphonam ad Offertorium.
[Antiphona ad Offertorium
Ps. 118, 47 et 48
Meditabor in mandatis tuis, quae dilexi valde: et levabo manus meas ad mandata tua, quae dilexi.]
Qua dicta, si est Missa sollemnis, diaconus porrigit celebranti patenam cum hostia: secus sacerdos ipse accipit patenam cum hostia, quam offerens, dicit:
Suscipe, sancte Pater, omnipotens aeterne Deus, hanc immaculatam hostiam, quam ego indignus famulus tuus offero tibi Deo meo vivo et vero, pro innumerabilibus peccatis, et offensionibus, et negligentiis meis, et pro omnibus circumstantibus, sed et pro omnibus fidelibus christianis vivis atque defunctis: ut mihi, et illis proficiat ad salutem in vitam aeternam. Amen.
Deinde faciens crucem cum eadem patena, deponit hostiam super corporale. Diaconus ministrat vinum, subdiaconus aquam in calice: vel si Missa sine sacris ministris celebratur, utrumque infundit sacerdos, et aquam miscendam in calice benedicit signo crucis, dicens:
Deus, qui humanae substantiae dignitatem mirabiliter condidisti, et mirabilius reformasti: da nobis per huius aquae et vini mysterium, eius divinitatis esse consortes, qui humanitatis nostrae fieri dignatus est particeps, Iesus Christus, Filius tuus, Dominus noster, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia saecula saeculorum. Amen.
In Missis defunctorum dicitur praedicta oratio: sed aqua non benedicitur.
Postea accipit calicem, et offert dicens:
Offerimus tibi, Domine, calicem salutaris, tuam deprecantes clementiam: ut in conspectu divinae maiestatis tuae, pro nostra et totius mundi salute, cum odore suavitatis ascendat. Amen.
Deinde facit signum crucis cum calice, et illum ponit super corporale, et palla cooperit: tum, iunctis manibus super altare, aliquantulum inclinatus, dicit:
In spiritu humilitatis et in animo contrito suscipiamur a te, Domine: et sic fiat sacrificium nostrum in conspectu tuo tuo hodie, ut placeat tibi, Domine Deus.
Erectus expandit manus, easque in altum porrectas iungens, elevatis ad caelum oculis et statim demissis, dicit:
Veni, sanctificator omnipotens aeterne Deus: Benedicit oblata, prosequendo: et bene+dic hoc sacrificium, tuo sancto nomini praeparatum.
Postea, si sollemniter celebrat, benedicit incensum, dicens:
Per intercessionem beati Michaelis Archangeli, stantis a dextris altaris incensi, et omnium electorum suorum, incensum istud dignetur Dominus bene+dicere, et in odorem suavitatis accipere. Per Christum, Dominum nostrum. Amen.
Et, accepto thuribulo a diacono, incensat oblata, modo in rubricis praescripto, dicens:
Incensum istud a te benedictum ascendat ad te, Domine: et descendat super nos misericordia tua.
Deinde incensat altare, dicens:
Ps. 140, 2–4
Dirigatur, Domine, oratio mea, sicut incensum, in conspectu tuo: elevatio manuum mearum sacrificium vespertinum. Pone, Domine, custodiam ori meo, et ostium circumstantiae labiis meis: ut non declinet cor meum in verba malitiae, ad excusandas excusationes in peccatis.
Dum reddit thuribulum diacono, dicit:
Accendat in nobis Dominus ignem sui amoris, et flammam aeternae caritatis. Amen.
Postea incensatur sacerdos a diacono, deinde alii per ordinem. Interim sacerdos lavat manus, dicens: Ps. 25, 612
Lavabo inter innocentes manus meas: et circumdabo altare tuum, Domine: Ut audiam vocem laudis, et enarrem universa mirabilia tua. Domine, dilexi decorem domus tuae et locum habitationis gloriae tuae. Ne perdas cum impiis, Deus, animam meam, et cum viris sanguinum vitam meam: In quorum manibus iniquitates sunt: dextera eorum repleta est muneribus. Ego autem in innocentia mea ingressus sum: redime me et miserere mei. Pes meus stetit in directo: in ecclesiis benedicam te, Domine. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto. Sicut erat in principio, et nunc, et semper: et in saecula saeculorum. Amen.
In Missis defunctorum, et tempore Passionis in Missis de Tempore omittitur Gloria Patri.
Deinde, aliquantulum inclinatus in medio altaris, iunctis manibus super eo, dicit:
Suscipe, sancta Trinitas, hanc oblationem, quam tibi offerimus ob memoriam passionis, resurrectionis et ascensionis Iesu Christi, Domini nostri: et in honorem beatae Mariae semper Virginis, et beati Ioannis Baptistae, et sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, et istorum et omnium Sanctorum: ut illis proficiat ad honorem, nobis autem ad salutem: et illi pro nobis intercedere dignentur in caelis, quorum memoriam agimus in terris. Per eundem Christum, Dominum nostrum. Amen.
Postea osculatur altare, et versus ad populum extendens, et iungens manus, voce paululum elevata, dicit:
Orate, fratres: ut meum ac vestrum sacrificium acceptabile fiat apud Deum Patrem omnipotentem.
Minister, seu circumstantes respondent: alioquin ipsemet sacerdos:
Suscipiat Dominus sacrificium de manibus tuis (vel meis) ad laudem et gloriam nominis sui, ad utilitatem quoque nostram, totiusque Ecclesiae suae sanctae.
Sacerdos submissa voce dicit: Amen.
Deinde, manibus extensis, absolute sine Oremus subiungit orationes secretas.
[Secreta
Sacrificiis praesentibus, Domine, quaesumus, intende placatus: ut et devotioni nostrae proficiant et saluti. Per Dominum nostrum [Iesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti, Deus.]
Praefatio de Quadragesima.]
Quibus finitis, cum pervenerit ad conclusionem, clara voce dicit: Per omnia saecula saeculorum, cum praefatione, ut in sequentibus. Praefationem incipit ambabus manibus positis hinc inde super altare: quas aliquantulum elevat, cum dicit: Sursum corda. Iungit eas ante pectus, et caput inclinat, cum dicit: Gratias agamus Domino, Deo nostro. Deinde disiungit manus, et disiunctas tenet usque ad finem praefationis: qua finita, iterum iungit eas, et inclinatus dicit: Sanctus. Et cum dicit: Benedictus, qui venit, signum crucis sibi producit a fronte ad pectus.
[PRAEFATIO DE QUADRAGESIMA
V. Per omnia saecula saeculorum.
R. Amen.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
V. Sursum corda.
R. Habemus ad Dominum. V. Gratias agamus Domino, Deo nostro.
R. Dignum et iustum est. Vere dignum et iustum est, aequum et salutare, nos tibi semper et ubique gratias agere: Domine, sancte Pater, omnipotens aeterne Deus: Qui corporali ieiunio vitia comprimis, mentem elevas, virtutem largiris et praemia: per Christum, Dominum nostrum. Per quem maiestatem tuam laudant Angeli, adorant Dominationes, tremunt Potestates. Caeli caelorumque Virtutes ac beata Seraphim socia exsultatione concelebrant. Cum quibus et nostras voces ut admitti iubeas, deprecamur, supplici confessione dicentes:
Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus, Deus Sabaoth. Pleni sunt caeli et terra gloria tua. Hosanna in excelsis. Benedictus, qui venit in nomine Domini. Hosanna in excelsis.]
Finita praefatione, sacerdos extendens, elevans aliquantulum et iungens manus, elevansque ad caelum oculos, et statim demittens, profunde inclinatus ante altare, manibus super eo positis, dicit secreto: Te igitur, ut infra.
CANON MISSAE
TE IGITUR, clementissime Pater, per Iesum Christum, Filium tuum, Dominum nostrum, supplices rogamus, ac petimus, osculatur altare et, iunctis manibus ante pectus, dicit: uti accepta habeas et benedicas, signat ter super hostiam et calicem simul, dicens: haec + dona, haec + munera, haec + sancta sacrificia illibata, extensis manibus prosequitur: in primis, quae tibi offerimus pro Ecclesia tua sancta catholica: quam pacificare, custodire, adunare et regere digneris toto orbe terrarum: una cum famulo tuo Papa nostro N. et Antistite nostro N. et omnibus orthodoxis, atque catholicae et apostolicae fidei cultoribus.
Commemoratio pro vivis
Memento, Domine, famulorum famularumque tuarum N. et N. iungit manus, orat aliquantulum pro quibus orare intendit: deinde manibus extensis prosequitur: et omnium circumstantium, quorum tibi fides cognita est et nota devotio, pro quibus tibi offerimus: vel qui tibi offerunt hoc sacrificium laudis, pro se suisque omnibus: pro redemptione animarum suarum, pro spe salutis et incolumitatis suae: tibique reddunt vota sua aeterno Deo, vivo et vero.
INFRA ACTIONEM
In Nativitate Domini et per octavam
Communicantes, et diem sacratissimum (noctem sacratissimam) celebrantes, quo (qua) beatae Mariae intemerata virginitas huic mundo edidit Salvatorem: sed et memoriam venerantes, in primis eiusdem gloriosae semper Virginis Mariae, Genetricis eiusdem Dei et Domini nostri Iesu Christi: †
In Epiphania Domini
Communicantes, et diem sacratissimum celebrantes, quo Unigenitus tuus, in tua tecum gloria coaeternus, in veritate carnis nostrae visibiliter corporalis apparuit: sed et memoriam venerantes, in primis gloriosae semper Virginis Mariae, Genetricis eiusdem Dei et Domini nostri Iesu Christi: †
A Missa Vigiliae paschalis usque ad sabbatum in albis
Communicantes, et diem sacratissimum (noctem sacratissimam) celebrantes Resurrectionis Domini nostri Iesu Christi secundum carnem: sed et memoriam venerantes, in primis gloriosae semper Virginis Mariae, Genetricis eiusdem Dei et Domini nostri Iesu Christi:†
In Ascensione Domini
Communicantes, et diem sacratissimum celebrantes, quo Dominus noster, unigenitus Filius tuus, unitam sibi fragilitatis nostrae substantiam in gloriae tuae dextera collocavit: sed et memoriam venerantes, in primis gloriosae semper Virginis Mariae, Genetricis eiusdem Dei et Domini nostri Iesu Christi: †
A vigilia Pentecostes usque ad sequens sabbatum
Communicantes, et diem sacratissimum Pentecostes celebrantes, quo Spiritus Sanctus Apostolis innumeris linguis apparuit: sed et memoriam venerantes, in primis gloriosae semper Virginis Mariae, Genetricis Dei et Domini nostri Iesu Christi: †
Per annum dicit:
Communicantes, et memoriam venerantes, in primis gloriosae semper Virginis Mariae, Genetricis Dei et Domini nostri Iesu Christi: †
† sed et beati Ioseph eiusdem Virginis Sponsi, et beatorum Apostolorum ac Martyrum tuorum, Petri et Pauli, Andreae, Iacobi, Ioannis, Thomae, Iacobi, Philippi, Bartholomaei, Matthaei, Simonis et Thaddaei: Lini, Cleti, Clementis, Xysti, Cornelii, Cypriani, Laurentii, Chrysogoni, Ioannis et Pauli, Cosmae et Damiani: et omnium Sanctorum tuorum; quorum meritis precibusque concedas, ut in omnibus protectionis tuae muniamur auxilio. Iungit manus. Per eundem Christum Dominum nostrum. Amen.
Tenens manus expansas super oblata, dicit:
Hanc igitur oblationem servitutis nostrae, sed et cunctae familiae tuae, quaesumus, Domine, ut placatus accipias: diesque nostros in tua pace disponas, atque ab aeterna damnatione nos eripi, et in electorum tuorum iubeas grege numerari. Iungit manus. Per Christum Dominum nostrum. Amen.
A Missa Vigiliae paschalis usque ad sabbatum in albis et a vigilia Pentecostes usque ad sequens sabbatum:
Hanc igitur oblationem servitutis nostrae, sed et cunctae familiae tuae, quam tibi offerimus pro his quoque, quos regenerare dignatus es ex aqua et Spiritu Sancto, tribuens eis remissionem omnium peccatorum, quaesumus, Domine, ut placatus accipias: diesque nostros in tua pace disponas, atque ab aeterna damnatione nos eripi, et in electorum tuorum iubeas grege numerari. Iungit manus. Per Christum Dominum nostrum. Amen.
Quam oblationem tu, Deus, in omnibus, quaesumus, signat ter super oblata, bene+dictam, adscrip+tam, ra+tam, rationabilem, acceptabilemque facere digneris: signat semel super hostiam, ut nobis Cor+pus, et semel super calicem, et San+guis fiat dilectissimi Filii tui iungit manus, Domini nostri Iesu Christi.
Qui pridie quam pateretur, accipit hostiam, accepit panem in sanctas ac venerabiles manus suas, elevat oculos ad caelum, et elevatis oculis in caelum ad te Deum, Patrem suum omnipotentem, caput inclinat, tibi gratias agens, signat super hostiam, bene+dixit, fregit, deditque discipulis suis, dicens: Accipite, et manducate ex hoc omnes.
Tenens ambabus manibus hostiam inter indices et pollices, profert verba consecrationis distincte et attente super hostiam, et simul super omnes, si plures sint consecrandae.
Hoc est enim Corpus meum
Quibus verbis prolatis, statim hostiam consecratam genuflexus adorat: surgit, ostendit populo, reponit super corporale, et genuflexus iterum adorat: nec amplius pollices et indices disiungit, nisi quando hostia tractanda est, usque ad ablutionem digitorum. Tunc, detecto calice, dicit:
Simili modo postquam cenatum est, ambabus manibus accipit calicem, accipiens et hunc praeclarum Calicem in sanctas ac venerabiles manus suas: item caput inclinat, tibi gratias agens, sinistra tenens calicem, dextera signat super eum, bene+dixit, deditque discipulis suis, dicens: Accipite, et bibite ex eo omnes.
Profert verba consecrationis super calicem, attente et continuate, tenens illum parum elevatum.
Hic est enim Calix Sanguinis mei, novi et aeterni testamenti: mysterium fidei: qui pro vobis et pro multis effundetur in remissionem peccatorum
Quibus verbis prolatis, deponit calicem super corporale, et dicens:
Haec quotiescumque feceritis, in mei memoriam facietis.
Genuflexus adorat: surgit, ostendit populo, deponit, cooperit, et genuflexus iterum adorat.
Deinde disiunctis manibus dicit:
Unde et memores, Domine, nos servi tui, sed et plebs tua sancta, eiusdem Christi Filii tui, Domini nostri, tam beatae passionis, nec non et ab inferis resurrectionis, sed et in caelos gloriosae ascensionis: offerimus praeclarae maiestati tuae de tuis donis ac datis, iungit manus, et signat ter super hostiam, et calicem simul, dicens: hostiam + puram, hostiam + sanctam, hostiam + immaculatam, signat semel super hostiam, dicens: Panem + sanctum vitae aeternae, et semel super calicem, dicens: et Calicem + salutis perpetuae.
Extensis manibus prosequitur:
Supra quae propitio ac sereno vultu respicere digneris: et accepta habere, sicuti accepta habere dignatus es munera pueri tui iusti Abel, et sacrificium patriarchae nostri Abrahae: et quod tibi obtulit summus sacerdos tuus Melchisedech, sanctum sacrificium, immaculatam hostiam.
Profunde inclinatus, iunctis manibus et super altare positis, dicit:
Supplices te rogamus, omnipotens Deus: iube haec perferri per manus sancti Angeli tui in sublime altare tuum, in conspectu divinae maiestatis tuae: ut, quotquot osculatur altare, ex hac altari participatione sacrosanctum Filii tui iungit manus, et signat semel super hostiam, et semel super calicem, Cor+pus, et San+guinem sumpserimus, se ipsum signat dicens: omni benedictione caelesti et gratia repleamur. Iungit manus. Per eundem Christum Dominum nostrum. Amen.
Commemoratio pro defunctis
Memento etiam, Domine, famulorum famularumque tuarum N. et N., qui nos praecesserunt cum signo fidei, et dormiunt in somno pacis.
Iungit manus, orat aliquantulum pro iis defunctis, pro quibus orare intendit, deinde extensis manibus prosequitur:
Ipsis, Domine, et omnibus in Christo quiescentibus locum refrigerii, lucis et pacis, ut indulgeas, deprecamur. Iungit manus, et caput inclinat, dicens: Per eundem Christum Dominum nostrum. Amen.
Manu dextera percutit sibi pectus, elata aliquantulum voce dicens:
Nobis quoque peccatoribus extensis manibus ut prius, secrete prosequitur: famulis tuis, de multitudine miserationum tuarum sperantibus, partem aliquam et societatem donare digneris, cum tuis sanctis Apostolis et Martyribus: cum Ioanne, Stephano, Matthia, Barnaba, Ignatio, Alexandro, Marcellino, Petro, Felicitate, Perpetua, Agatha, Lucia, Agnete, Caecilia, Anastasia, et omnibus Sanctis tuis: intra quorum nos consortium, non aestimator meriti, sed veniae, quaesumus, largitor admitte. Iungit manus. Per Christum Dominum nostrum.
Per quem haec omnia, Domine, semper bona creas, signat ter super hostiam et calicem simul, dicens: sancti+ficas, vivi+ficas, bene+dicis et praestas nobis.
Discooperit calicem, genuflectit, accipit hostiam inter pollicem et indicem manus dexterae: et tenens sinistra calicem, cum hostia signat ter a labio ad labium calicis, dicens:
Per ip+sum, et cum ip+so, et in ip+so cum ipsa hostia signat bis inter se et calicem, dicens: est tibi Deo Patri + omnipotenti in unitate Spiritus + Sancti elevans parum calicem cum hostia, dicit: omnis honor, et gloria
Reponit hostiam, calicem palla cooperit, genuflectit, surgit, et dicit intelligibili voce vel cantat:
Per omnia saecula saeculorum. R. Amen.
Iungit manus
Oremus: Praeceptis salutaribus moniti, et divina institutione formati, audemus dicere:
Extendit manus
Pater noster, qui es in caelis: Sanctificetur nomen tuum: Adveniat regnum tuum: Fiat voluntas tua, sicut in caelo, et in terra. Panem nostrum cotidianum da nobis hodie: Et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris. Et ne nos inducas in tentationem.
R. Sed libera nos a malo.
Sacerdos secrete dicit: Amen.
Deinde manu dextera accipit inter indicem et medium digitos patenam, quam tenens super altare erectam, dicit secrete:
Libera nos, quaesumus, Domine, ab omnibus malis, praeteritis, praesentibus et futuris: et intercedente beata et gloriosa semper Virgine Dei Genetrice Maria, cum beatis Apostolis tuis Petro et Paulo, atque Andrea, et omnibus Sanctis, signat se cum patena a fronte ad pectus, da propitius pacem in diebus nostris: patenam osculatur, ut, ope misericordiae tuae adiuti, et a peccato simus semper liberi et ab omni perturbatione securi.
Submittit patenam hostiae, discooperit calicem, genuflectit, surgit, accipit hostiam, et eam super calicem tenens utraque manu, frangit per medium, dicens:
Per eundem Dominum nostrum Iesum Christum Filium tuum.
Et mediam partem, quam in dextera manu tenet, ponit super patenam. Deinde ex parte, quae in sinistra remanserat, frangit particulam, dicens:
Qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus.
Aliam mediam partem, quam in sinistra manu habet, adiungit mediae super patenam positae, et particulam parvam dextera retinens super calicem, quem sinistra per nodum infra cuppam tenet, dicet intelligibili voce vel cantat:
Per omnia saecula saeculorum. R. Amen.
Cum ipsa particula signat ter super calicem, dicens:
Pax + Domini sit + semper vobis+cum. R. Et cum spiritu tuo.
Particulam ipsam immittit in calicem, dicens secrete:
Haec commixtio, et consecratio Corporis et Sanguinis Domini nostri Iesu Christi, fiat accipientibus nobis in vitam aeternam. Amen.
Cooperit calicem, genuflectit, surgit, et inclinatus Sacramento, iunctis manibus, et ter pectus percutiens, intellegibili voce dicit:
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: miserere nobis.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: miserere nobis.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: dona nobis pacem.
In Missis defunctorum non dicitur miserere nobis, sed eius loco dona eis requiem, et in tertio additur sempiternam.
Deinde, iunctis manibus super altare, inclinatus dicit secrete sequentes orationes:
Domine Iesu Christe, qui dixisti Apostolis tuis: Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis: ne respicias peccata mea, sed fidem Ecclesiae tuae; eamque secundum voluntatem tuam pacificare et coadunare digneris: Qui vivis et regnas Deus per omnia saecula saeculorum. Amen.
Si danda est pax, osculatur altare, et dans pacem, dicit:
Pax tecum.
R. Et cum spiritu tuo.
In Missis defunctorum non datur pax, neque dicitur praecedens oratio.
Domine Iesu Christe, Fili Dei vivi, qui ex voluntate Patris, cooperante Spiritu Sancto, per mortem tuam mundum vivificasti: libera me per hoc sacrosanctum Corpus et Sanguinem tuum ab omnibus iniquitatibus meis, et universis malis: et fac me tuis semper inhaerere mandatis, et a te numquam separari permittas: Qui cum eodem Deo Patre et Spiritu Sancto vivis et regnas Deus in saecula saeculorum. Amen.
Perceptio Corporis tui, Domine Iesu Christe, quod ego indignus sumere praesumo, non mihi proveniat in iudicium et condemnationem: sed pro tua pietate prosit mihi ad tutamentum mentis et corporis, et ad medelam percipiendam: Qui vivis et regnas cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti Deus: per omnia saecula saeculorum. Amen.
Genuflectit, surgit, et dicit: Panem caelestem accipiam, et nomen Domini invocabo.
Deinde parum inclinatus, accipit ambas partes hostiae inter pollicem et indicem sinistrae manus, et patenam inter eundem indicem et medium supponit, et dextera tribus vicibus percutiens pectus, elata aliquantulum voce, ter dicit devote et humiliter:
Domine, non sum dignus, et secrete prosequitur: ut intres sub tectum meum: sed tantum dic verbo, et sanabitur anima mea.
Postea dextera se signans cum hostia super patenam, dicit:
Corpus Domini nostri Iesu Christi custodiat animam meam in vitam aeternam. Amen.
Et se inclinans, reverenter sumit ambas partes hostiae; quibus sumptis, deponit patenam super corporale, et erigens se iungit manus, et quiescit aliquantulum in meditatione Ssmi Sacramenti. Deinde discooperit calicem, genuflectit, colligit fragmenta, si quae sint, extergit patenam super calicem, interim dicens:
Quid retribuam Domino pro omnibus, quae retribuit mihi? Calicem salutaris accipiam, et nomen Domini invocabo. Laudans invocabo Dominum, et ab inimicis meis salvus ero.
Accipit calicem manu dextera, et eo se signans, dicit:
Sanguis Domini nostri Iesu Christi custodiat animam meam in vitam aeternam. Amen.
Et sinistra supponens patenam calici, reverenter sumit totum Sanguinem cum particula. Quo sumpto, si qui sunt communicandi, eos communicet, antequam se purificet.
[X. 6. Si qui sunt communicandi in Missa, paulo antea ministrans campanulae signo eos moneat. Sacerdos autem, post sumptionem Sanguinis, calicem parum ad latus Evangelii collocat, intra tamen corporale, et palla tegit. Deinde: si particulae super corporale consecratae sint, facta genuflexione, eas super patenam ponit; si particulas in eadem Missa intra pyxidem consecratae sunt, pyxidem collocat in medio corporali, eam discooperit et genuflectit; si vero administrandae sunt particulae iam antea consecratae, aperto tabernaculo, genuflectit, pyxidem extrahit et discooperit. Postea accipit manu sinistra pyxidem seu patenam cum Sacramento, dextera vero sumit unam particulam, quam inter pollicem et indicem tenet aliquantulum elevatam super pyxidem seu patenam, et conversus ad communicandos in medio altaris, dicit: Ecce Agnus Dei, ecce, qui tollit peccata mundi. Deinde dicit: Domine, non sum dignus, ut intres sub tectum meum, sed tantum dic verbo, et sanabitur anima mea. Quibus verbis tertio repetitis, accedit ad eorum dexteram, hoc est, ad latus Epistolae, et unicuique porrigit Sacramentum faciens cum eo signum crucis super pyxidem vel patenam, et simul dicens: Corpus Domini nostri Iesu Christi custodiat animam tuam in vitam aeternam. Amen.]
Postea dicit:
Quod ore sumpsimus, Domine, pura mente capiamus: et de munere temporali fiat nobis remedium sempiternum.
Interim porrigit calicem ministro, qui infundit in eo parum vini, quo se purificat: deinde prosequitur:
Corpus tuum, Domine, quod sumpsi, et Sanguis, quem potavi, adhaereat visceribus meis: et praesta; ut in me non remaneat scelerum macula, quem pura et sancta refecerunt sacramenta: Qui vivis et regnas in saecula saeculorum. Amen.
Abluit et extergit digitos, ac sumit ablutionem; extergit os et calicem, quem, plicato corporali, operit et collocat in altari ut prius: deinde prosequitur Missam.
[Antiphona ad Communionem
Ps. 5, 24
Intellege clamorem meum: intende voci orationis meae, Rex meus et Deus meus: quoniam ad te orabo, Domine.
Postcommunio
Supplices te rogamus, omnipotens Deus: ut, quos tuis reficis sacramentis, tibi etiam placitis moribus dignanter deservire concedas. Per Dominum nostrum [Iesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia saecula saeculorum. R. Amen.]]
Dicto, post ultimam orationem, V. Dominus vobiscum. R. Et cum spiritu tuo, dicit Ite, missa est, vel, si aliqua liturgica processio sequatur, Benedicamus Domino. R. Deo gratias.
In Missis defunctorum dicit:
V. Requiescant in pace. R. Amen.
Tunc celebrans inclinat se ante medium altaris, et manibus iunctis super illud, dicit secrete:
Placeat tibi, sancta Trinitas, obsequium servitutis meae: et praesta; ut sacrificium, quod oculis tuae maiestatis indignus obtuli, tibi sit acceptabile, mihique et omnibus, pro quibus illud obtuli, sit, te miserante, propitiabile. Per Christum Dominum nostrum. Amen.
Deinde osculatur altare: et elevatis oculis, extendens, elevans et iungens manus caputque cruci inclinans, dicit:
Benedicat vos omnipotens Deus, et versus ad populum, semel tantum benedicens, etiam in Missis sollemnibus, prosequitur: Pater, et Filius, + et Spiritus Sanctus.
R. Amen.
In Missa pontificali ter benedicitur, ut in Pontificali habetur.
In Missis in quibus dictum est Benedicamus Domino vel Requiescant in pace, non datur benedictio, sed dicto Placeat et osculato altari, celebrans legit, si dicendum sit, Evangelium S. Ioannis.
Deinde sacerdos in latere Evangelii, iunctis manibus dicit: V. Dominus vobiscum. R. Et cum spiritu tuo.
Et signans signo crucis primum altare vel librum, deinde se in fronte, ore et pectore, dicit:
+ Initium sancti Evangelii secundum Ioannem
Vel si aliud Evangelium legendum sit: Sequentia sancti Evangelii etc.
R. Gloria tibi, Domine.
Iunctis manibus prosequitur:
Ioann. 1, 1–14
In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. Hoc erat in principio apud Deum. Omnia per ipsum facta sunt: et sine ipso factum est nihil, quod factum est: in ipso vita erat, et vita erat lux hominum: et lux in tenebris lucet, et tenebrae eam non comprehenderunt. Fuit homo missus a Deo, cui nomen erat Ioannes. Hic venit in testimonium, ut testimonium perhiberet de lumine, ut omnes crederent per illum. Non erat ille lux, sed ut testimonium perhiberet de lumine. Erat lux vera, quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. In mundo erat, et mundus per ipsum factus est, et mundus eum non cognovit. In propria venit, et sui eum non receperunt. Quotquot autem receperunt eum, dedit eis potestatem filios Dei fieri, his, qui credunt in nomine eius: qui non ex sanguinibus, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo nati sunt. Genuflectit dicens: Et Verbum caro factum est, et surgens prosequitur: et habitavit in nobis: et vidimus gloriam eius, gloriam quasi Unigeniti a Patre, plenum gratiae et veritatis. R. Deo gratias.